Cầu chì là gì? Cầu chì là một thiết bị có vai trò bảo vệ cho mạch điện được an toàn. Chúng xuất hiện ở hầu hết các hệ thống điện dân dụng hoặc công nghiệp. Tuy vậy nhiều người vẫn chưa biết nguyên lý hoạt động, ký hiệu cầu chì cũng như các loại hiện có trên thị trường. Để đảm bảo an toàn cho bạn, gia đình cũng như mọi người khi sử dụng điện, cùng Bách Khoa Việt Nam theo dõi ngay bài viết dưới đây nhé!!
Nội dung
Cầu chì là gì? Công dụng và cấu tạo
Cầu chì tiếng anh là fuse, là một loại linh kiện điện tử quan trọng trong hệ thống điện. Vậy cầu chì có tác dụng gì? Nó được sử dụng để bảo vệ các thiết bị điện khỏi quá tải và ngắt mạch. Thiết bị này hoạt động bằng cách làm nóng lõi chì bên trong, đến một nhiệt độ nhất định, nó sẽ tan chảy và làm ngắt mạch, ngăn chặn dòng điện tiếp tục chảy qua. Điều này giúp bảo vệ các thiết bị khác như máy tính, thiết bị điện gia dụng và hệ thống điện trước nguy cơ hỏng hóc do quá tải hoặc ngắn mạch.
Hiện nay, cầu chì có nhiều dạng hình khối với nhiều góc cạnh. Tuy nhiên, nó cũng có nhiều kiểu dáng khác nhau, bao gồm cả dạng ống và vặn. Dù hình dạng khác nhau, nhưng hầu hết đều có các thành phần chung như sau:
- Dây chì dùng để kết nối với hai đầu dây dẫn. Dây này có thể được làm từ chì, thiếc, cadimi hoặc các kim loại và hợp kim có nhiệt độ nóng chảy thấp.
- Nắp cầu chì có chức năng hỗ trợ bảo vệ thiết bị này.
- Hộp giữ cầu chì là bộ phận chính để bảo vệ nó khỏi tác động lý hóa và khói từ môi trường.
- Các trấu mắc dùng để kết nối dây chì.
Nhà sản xuất sẽ thay đổi thiết kế và vật liệu của các thành phần trên tùy theo từng dạng cầu chì khác nhau. Ngoài ra, hiện nay còn có các loại hiện đại có cấu tạo phức tạp hơn so với những loại thông thường.
Xem thêm:
- Dây nối đất là gì? Mục đích sử dụng, cách đo và ký hiệu
- Contactor là gì? Chức năng và ký hiệu của thiết bị này
Phân loại cầu chì theo chức năng
Dựa trên chức năng và các đặc điểm thì phổ biến có các loại cầu chì như sau:
- Phân loại theo môi trường hoạt động: Cầu chì cao áp, cầu chì hạ áp, cầu chì nhiệt,… Tùy thuộc vào môi trường điện áp và điện năng, thiết bị này sẽ được thiết kế để hoạt động trong các môi trường khác nhau.
- Phân loại theo cấu tạo: Cầu chì ống, loại vặn, loại hộp, loại hở,… Dựa vào cấu trúc và hình dạng, tùy thuộc vào yêu cầu và ứng dụng cụ thể.
- Phân loại theo đặc điểm trực quan: Cầu chì hộp, cầu chì nổ, cầu chì tự rơi,… Dựa trên đặc điểm ngoại hình và tính năng đặc biệt của chúng.
- Phân loại theo phạm vi sử dụng: Cầu chì trên các thiết bị điện từ, điện dân dụng, động cơ,… Dựa vào yêu cầu của từng loại thiết bị và hệ thống điện cụ thể, các tiêu chí phân loại khác cũng có thể bao gồm khối lượng và điện áp định mức.
Ngoài ra người ta còn phân loại theo điện áp như cầu chì trung thế, cầu chì hạ thế… Do đó, khi mua sản phẩm bạn cần tìm hiểu kỹ cũng như nhờ nhân viên tư vấn để mua đúng mục đích sử dụng.
Nguyên lý hoạt động của cầu chì
Khi dây dẫn vượt quá tải, nhiệt độ trên dây dẫn tăng lên. Điều này dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng của nhiệt độ trên toàn bộ thiết bị mà dòng điện đi qua. Nếu nhiệt độ vượt quá giới hạn (mỗi thiết bị có giới hạn nhiệt độ riêng), có thể xảy ra hiện tượng cháy nổ. Nhằm ngăn chặn hiện tượng quá tải, nhà khoa học đã phát minh cầu chì dựa trên nguyên lý nhiệt chảy. Đến nay, dù đã có nhiều cải tiến và các dạng sản phẩm khác nhau, các nhà sản xuất vẫn dựa trên nguyên lý này.
Trong một hệ thống điện có cầu chì và đường dây bị quá tải, sản phẩm này sẽ tự động ngắt mạch điện để ngăn chặn sự cố. Khi dòng điện đi qua thiết bị, dây chì sẽ tự động nóng chảy (hoặc hạt chì nóng chảy trong trường hợp của cầu chì nhiệt). Khi dây chì hoàn toàn bị nung ra, mạch điện sẽ không còn nối tiếp và hệ thống điện của công trình sẽ tự động ngừng hoạt động.
Xem thêm:
- Công tắc nhấn nhả là gì? Khái niệm và phân loại
- Công thức tính tiết diện dây dẫn chính xác và dễ hiểu nhất
Các loại cầu chì phổ biến hiện nay
Cầu chì là một thiết bị quan trọng được sử dụng để đảm bảo an toàn về điện và nhiệt đối với các thiết bị, hệ thống điện và con người. Chức năng chính của nó là tự động ngắt mạch khi dòng điện hoặc nhiệt độ vượt quá mức định trước, đảm bảo rằng thiết bị hoặc hệ thống điện dừng hoạt động. Điều này giúp tránh được các sự cố cháy, nổ và ngăn chặn những thiệt hại về người và tài sản. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì an toàn trong các ứng dụng điện.
Các loại cầu chì phổ biến hiện nay bao gồm:
Cầu chì điện 1 chiều
Đây là một loại có thiết kế nhỏ gọn và hoạt động ổn định. Với dòng điện một chiều có giá trị không đổi lớn hơn 0, ngắt mạch trở nên khó khăn và có thể xảy ra hiện tượng hồ quang điện khi dây dẫn nóng chảy. Để giải quyết vấn đề này, các điện cực của thiết bị được thiết kế với khoảng cách lớn nhau.
Bên cạnh đó, thiết bị còn có khả năng bảo vệ tối đa cho các mô đun Pin và bộ Pin. Ngoài ra, nó cũng hiệu quả trong việc xóa các dòng lỗi DC. Loại này đã được thiết kế và thử nghiệm trên các thiết bị sử dụng dòng điện một chiều DC. Thiết bị đảm bảo hoạt động an toàn và ổn định của hệ thống.
Cầu chì điện 3 pha
Cầu chì điện xoay chiều có hình dáng nhỏ gọn, hoạt động trong phạm vi từ 50 đến 60 lần mỗi giây, tương ứng với chu kỳ xoay của điện xoay chiều. Với tần số này, không có hiện tượng hồ quang điện hình thành giữa các dây dẫn nóng chảy. Thiết bị này thường được sử dụng trong hệ thống điện 3 pha, chẳng hạn như trong mạng điện hạ thế. Điều này đảm bảo rằng thiết bị hoạt động một cách ổn định và an toàn trong môi trường điện xoay chiều.
Cầu chì cách ly
Loại thiết bị này tuân theo tiêu chuẩn IEC 947.3 và được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp. Chúng có chức năng bảo vệ khỏi quá tải và ngắn mạch. Sự phổ biến của chúng trong các lĩnh vực công nghiệp chứng tỏ tính hiệu quả và đáng tin cậy trong việc bảo vệ hệ thống điện và các thiết bị khác.
Mua cầu chì giá tốt, chất lượng ở đâu?
Khi mua các sản phẩm về điện từ cầu chì, dây điện, tủ điện,… bạn cần xem xét rất nhiều yếu tố để đảm bảo sự an toàn. Để chọn được cầu chì tốt, bạn nên lưu ý một số điều sau đây:
- Chọn cầu chì có chất liệu bền, chắc chắn và không bị gãy.
- Kiểm tra độ chính xác của cầu chì bằng cách đặt nó trên mặt phẳng thẳng đứng và xem xét xem nó có nghiêng hay không.
- Chọn cầu chì có độ nhạy cao, có thể phân biệt được các kết quả rõ ràng.
- Nếu có thể, hãy chọn cầu chì có độ chống nước tốt để tránh bị hỏng khi sử dụng trong môi trường ẩm ướt.
- Chọn cầu chì có màu sắc rõ ràng và dễ nhìn để có thể sử dụng dễ dàng và thuận tiện.
- Nếu mua cầu chì để sử dụng trong các giải đấu chuyên nghiệp, hãy chọn cầu chì được chứng nhận và phù hợp với quy định của các tổ chức thể thao.
- Bạn nên mua cầu chì từ các cửa hàng uy tín và đáng tin cậy để tránh mua phải các sản phẩm giả mạo hoặc không đạt tiêu chuẩn.
Mong rằng qua bài viết trên bạn cũng nắm được những vấn đề quan trọng liên quan đến cầu chì. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác về thiết bị này hay linh kiện điện tử nào khác hoặc cần báo giá tủ điện công nghiệp, hãy liên hệ với Bách Khoa Việt Nam để biết thêm thông tin chi tiết nhé!
- Trụ sở chính: Số 10-A16, KĐT Geleximco A, Đại Lộ Thăng Long, An Khánh, Hoài Đức, TP. HN
- Nhà máy 1: Chợ Cá – Tân Tiến – Chương Mỹ – Hà Nội
- Nhà máy 2: Thôn Lập Thành, Đông Xuân, Quốc Oai, Hà Nội
- Hotline – HN: 0967 50 50 30
- Khu vực phía Nam: Tầng 08, Tòa nhà Pearl Plaza, số 561A Điện Biên Phủ, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh
- Nhà máy 3: Khu Phố 8, Uyên Hưng, Tân Uyên, Bình Dương
- Hotline – HCM: 093 146 8833
- Email: baogia@bkvietnam.vn
- Website: tudienbachkhoa.vn
