Máy biến dòng là gì? Đây là một thiết bị được sử dụng rộng rãi trong các công trình điện hiện nay. Thiết bị này ra đời nhằm mục đích thay đổi cường độ dòng điện. Tuy sử dụng đã lâu nhưng ít ai biết rõ về cấu tạo, cách đọc thông số và những đặc điểm của thiết bị. Nếu bạn đang tìm hiểu về vấn đề này, hãy cùng Bách Khoa Việt Nam theo dõi bài viết sau.
Máy biến dòng là gì?
Máy biến dòng tên tiếng anh là Current Transformer, gọi tắt là CT. Đây là một thiết bị dùng để đo dòng điện gián tiếp chảy qua nguồn cung cấp hoặc dây dẫn dẫn tải. CT đóng vai trò không thể thiếu trong hệ thống giám sát và đo lường năng lượng điện.
Thiết bị này là một loại máy biến điện áp thường được dùng để giảm dòng điện xoay chiều (AC). CT tạo ra một dòng điện tại cuộn thứ cấp của nó, tỷ lệ với dòng điện chảy qua nó theo một tỷ lệ xác định.
Chẳng hạn, chúng ta thường thấy các CT với các tỷ lệ như 100/5A, 330/5A, 100/1A hoặc 500/1A,… Điều này có nghĩa là khi dòng điện 100A hoặc 300A chảy qua CT, chúng ta sẽ thu được dòng 5A, 1A. Tuy nhiên trong thực tế, các thiết bị điều khiển như biến tần, PLC không thể đọc dòng điện 5A và 1A. Do đó chúng cần sử dụng thêm bộ chuyển đổi tín hiệu.
Cấu tạo của máy biến dòng
Sau khi nắm về máy biến dòng là gì, tiếp theo cùng Bách Khoa Việt Nam tìm hiểu về cấu tạo của thiết bị này. Chúng bao gồm những phần chính sau:
- Cuộn dây: Có hai loại cuộn dây trong CT, đó là cuộn dây thứ cấp và cuộn dây sơ cấp. Cuộn dây sơ cấp được kết nối trực tiếp với mạch chính và thường chỉ có một vài vòng dây. Cuộn dây thứ cấp, nơi mà dòng điện được biến đổi, thường có nhiều vòng dây hơn.
- Lõi sắt: Lõi sắt có chức năng dẫn dòng từ, giúp truyền dòng điện từ cuộn sơ cấp sang cuộn thứ cấp. Lõi sắt thường được làm từ nguyên liệu silicon có khả năng cách từ tốt.
- Vỏ bảo vệ: Chúng làm bằng kim loại hoặc chất liệu cách điện khác có chức năng bảo vệ các phần bên trong của CT khỏi các tác động bên ngoài.
- Terminations (Nối kết): Đây là nơi kết nối CT với mạch ngoại vi.
- Nameplate (Bảng tên): Bảng này chứa thông tin quan trọng về CT, bao gồm nhà sản xuất, model, thông số kỹ thuật, và các thông số khác.
Cấu tạo máy biến dòng rất đơn giản. Tuy nhiên cần lưu ý rằng, việc sử dụng và bảo dưỡng CT cần tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo an toàn và hiệu suất hoạt động tốt nhất.
Xem thêm:
- Dây tiếp địa là gì? Tác dụng, ký hiệu và các loại dây phổ biến
- Khởi động từ 3 pha là gì? Phân loại và nguyên lý hoạt động
Đặc điểm của thiết bị biến dòng
Khác với các thiết bị như máy đo hiệu điện thế hay máy biến áp nguồn thông thường, máy biến dòng điện được cấu tạo từ một hoặc chỉ một số vòng dây. Các vòng dây truyền thống có thể được thiết kế dưới hình thức một đoạn dây dẫn dẹt được quấn thành vòng, hoặc một cuộn dây dẫn được quấn nhiều vòng quanh một lõi rỗng, hoặc được kết nối trực tiếp với vị trí cần kết nối mạch thông qua một thiết bị có lỗ trung tâm.
Chính vì cách thiết kế đặc biệt này mà máy biến dòng trước đây thường được xem như một “chuỗi biến áp” với chức năng tương tự như một cuộn thứ cấp. Cuộn thứ cấp có thể chứa một số lượng lớn các vòng quấn quanh lõi thép lá để giảm thiểu tối đa mức hao tổn lưỡng cực từ của phần có tiết diện.
Do đó mức cảm ứng từ được sử dụng ở mức thấp hơn so với tiết diện của dây dẫn. Điều này cũng phụ thuộc vào mức độ mà dòng điện cần được giảm. Cuộn thứ cấp thường được thiết lập ở mức 1A cho cường độ dòng điện nhỏ, hoặc ở mức 5A cho cường độ dòng điện lớn.
Phân loại máy biến dòng
Trong các tủ điện công nghiệp, máy biến dòng được lắp đặt rộng rãi. Thiết bị được phân thành 3 loại như: dạng dây quấn, dạng vòng, dạng khối.
Dạng dây quấn
Cuộn sơ cấp của CT sẽ trực tiếp kết nối với các dây dẫn. Chúng cho phép đo lường cường độ dòng điện chảy trong mạch. Cường độ dòng điện trong cuộn thứ cấp dựa trên tỷ lệ số vòng dây quấn trong máy biến dòng.
Dạng vòng
Cường độ dòng điện chảy trong mạch sẽ được dẫn qua khe hoặc lỗ trống của “vòng” trong máy biến dòng. Một số máy biến dòng kiểu vòng hiện đại đã được thiết kế với chi tiết “chốt chẻ”. Chúng cho phép mở rộng khe hoặc lỗ trống của CT để lắp đặt và đóng lại mà không cần phải ngắt mạch cố định.
Dạng khối
CT kiểu khối là một loại máy biến dòng được sử dụng rộng rãi. Chúng được thiết kế để hoạt động với các loại dây cáp hay thanh cái của mạch điện chính. Nó tương tự như cuộn sơ cấp nhưng chỉ bao gồm một vòng dây duy nhất. CT kiểu khối hoàn toàn riêng biệt khỏi nguồn điện áp cao và luôn được kết nối với dòng điện tải trong các thiết bị điện.
Ngày nay, máy biến dòng và ampe kế thường được sử dụng cùng nhau như một cặp. Mục đích của việc thiết kế CT là để tạo ra một dòng điện thứ cấp tiêu chuẩn, sao cho ngay cả khi dòng điện đạt đến mức tối đa. Khi đó, nó vẫn không vượt quá phạm vi cho phép của ampe kế.
Cách đọc thông số của máy biến dòng
Thông số của máy biến dòng thường được ghi trên nameplate (biển tên). Chúng thường bao gồm các thông tin sau:
- Tên sản phẩm và nhà sản xuất.
- Model hoặc mã sản phẩm.
- Tỷ số biến áp: Tỷ số giữa dòng điện sơ cấp (dòng điện chính) và dòng điện thứ cấp (dòng điện đầu ra). Ví dụ, CT 100/5A có nghĩa là khi dòng điện chính là 100A thì dòng điện đầu ra là 5A.
- Độ chính xác: Đây là độ lệch giữa giá trị thực tế và giá trị đo được. Độ chính xác cao hơn sẽ cho phép đo lường chính xác hơn.
- Cấp độ bảo vệ: Ghi là IPxx, với x là số, chỉ mức độ bảo vệ của thiết bị khỏi bụi và nước.
- Công suất: Thường được đo bằng VA (Volt-Ampere), công suất này liên quan đến công suất mà CT có thể chuyển đổi.
- Loại cách ly: Điều này cho biết về khả năng cách ly điện của CT.
- Nguồn điện áp: Nguồn điện áp sơ cấp và thứ cấp, thường được đo bằng kV (kiloVolt).
- Tần số: Thông thường là 50 Hz hoặc 60 Hz, tùy thuộc vào chuẩn của quốc gia.
Lưu ý rằng không phải tất cả các thông số này đều có trên mọi máy biến dòng. Thực tế có thể có thêm các thông số khác tùy thuộc vào nhà sản xuất và mô hình cụ thể. Cách đọc thông số máy biến dòng đúng giúp bạn lựa chọn và sử dụng thiết bị phù hợp và an toàn.
Xem thêm:
- Cách nối dây điện bị đứt an toàn, đúng kỹ thuật ngay tại nhà
- Rơ le nhiệt là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách lựa chọn
Ứng dụng của máy biến dòng
Thiết bị biến dòng có nhiều ứng dụng quan trọng trong hệ thống điện. Chúng xuất hiện nhiều trong các hệ thống tủ điện. Dưới đây là những lợi ích của CT mang lại:
- Đo lường: Cho phép đo lường an toàn các dòng điện lớn bằng cách giảm xuống một mức có thể xử lý được. Điều này rất hữu ích trong việc giám sát và kiểm soát hoạt động của hệ thống điện.
- Bảo vệ: Cung cấp dòng điện đầu vào cho các thiết bị bảo vệ như rơ le bảo vệ. Khi có sự cố như quá tải hoặc ngắn mạch, máy biến dòng sẽ cung cấp dòng điện thứ cấp tương ứng, kích hoạt rơ le để ngắt mạch và bảo vệ hệ thống.
- Kiểm soát: Cung cấp thông tin cần thiết về dòng điện cho các hệ thống điều khiển, như PLC (Programmable Logic Controller), giúp kiểm soát và điều chỉnh hoạt động của hệ thống điện.
- Metering: Cũng được sử dụng trong các hệ thống đo đếm năng lượng, giúp đo lường chính xác lượng năng lượng tiêu thụ.
- Thử nghiệm và phân tích: Trong các thử nghiệm và phân tích hệ thống điện, CT có thể cung cấp thông tin chi tiết về dòng điện, giúp phân tích và đánh giá hiệu suất và an toàn của hệ thống.
Bách Khoa Việt Nam – Đơn vị chuyên cung cấp các thiết bị điện chất lượng
Bách Khoa Việt Nam là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp các thiết bị điện chất lượng cao tại Việt Nam. Bạn có thể tìm thấy báo giá tủ điện công nghiệp cạnh tranh tại đơn vị. Với sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và chất lượng sản phẩm, Bách Khoa Việt Nam tự hào mang đến cho khách hàng những giải pháp điện toàn diện, an toàn và hiệu quả.
Công ty có phạm vi sản phẩm của chúng tôi bao gồm từ thiết bị điện dân dụng cho đến các thiết bị công nghiệp chuyên dụng như máy biến dòng, máy biến áp, rơ le bảo vệ và nhiều hơn nữa. Bách Khoa Việt Nam không chỉ chú trọng đến chất lượng sản phẩm mà còn nỗ lực để cung cấp dịch vụ khách hàng xuất sắc.
Chúng tôi luôn lắng nghe và thấu hiểu nhu cầu của khách hàng để mang đến những giải pháp phù hợp nhất. Bên cạnh đó, đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp của công ty sẽ hỗ trợ khách hàng trong việc lắp đặt, bảo dưỡng và khắc phục sự cố một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Nếu bạn đang muốn biết báo giá tủ điện, máy biến dòng điện hãy liên hệ với Bách Khoa Việt Nam. Chuyên viên sẽ lập tức liên hệ bạn và giải đáp những thắc mắc kịp thời.
- Trụ sở chính: Số 10-A16, KĐT Geleximco A, Đại Lộ Thăng Long, An Khánh, Hoài Đức, TP. HN
- Nhà máy 1: Chợ Cá – Tân Tiến – Chương Mỹ – Hà Nội
- Nhà máy 2: Thôn Lập Thành, Đông Xuân, Quốc Oai, Hà Nội
- Hotline – HN: 0967 50 50 30
- Khu vực phía Nam: Tầng 08, Tòa nhà Pearl Plaza, số 561A Điện Biên Phủ, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh
- Nhà máy 3: Khu Phố 8, Uyên Hưng, Tân Uyên, Bình Dương
- Hotline – HCM: 093 146 8833
- Email: baogia@bkvietnam.vn
- Website: tudienbachkhoa.vn