Tụ điện là thiết bị điện được sử dụng phổ biến cho các hệ thống điện gia đình và cả công nghiệp. Thông qua bài viết này, Bách Khoa Việt Nam sẽ giúp bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về tầm quan trọng và đa dạng của nó trong lĩnh vực công nghiệp và công nghệ điện.
Nội dung
Giới thiệu về tụ điện
Khái niệm
Tụ điện (Capacitor) là một loại linh kiện điện tử được sử dụng để lưu trữ và giải phóng năng lượng điện. Nó được cấu thành từ hai tấm dẫn điện được tách nhau bằng một vật liệu cách điện. Các tấm dẫn điện và chất cách điện tạo ra một trường điện giữa chúng, và năng lượng điện tích được tích tụ trong trường này.
Công dụng chính của sản phẩm này là lưu trữ và cung cấp năng lượng điện trong một khoảng thời gian ngắn. Khi một nguồn điện được kết nối với thiết bị này, năng lượng điện được tích tụ trong tụ thông qua quá trình sạc. Sau đó, khi cần tụ có thể giải phóng năng lượng điện đã tích tụ thông qua quá trình xả.
Capacitor được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng khác nhau.
Ví dụ: Trong các mạch điện tử, tụ điện được sử dụng để lọc nhiễu, cung cấp điện cho các thiết bị nhạy cảm, và tạo hiệu ứng độ trễ trong mạch. Trong ngành công nghiệp điện, sản phẩm này có thể được sử dụng để cung cấp năng lượng phụ trợ. Tạo độ pha trong mạch điện xoay chiều, và điều chỉnh công suất.
Cấu tạo
Cấu tạo của sản phẩm này gồm ít nhất hai dây dẫn điện, thường có hình dạng tấm kim loại. Hai tấm này được đặt song song và được cách nhau bởi một lớp chất điện môi. Dây dẫn trong tụ có thể được làm từ giấy bạc, màng mỏng hoặc các vật liệu khác.
Chất điện môi được sử dụng trong tụ có thể là các chất không dẫn điện.
Ví dụ: thủy tinh, giấy, giấy tẩm hoá chất, gốm, mica, màng nhựa hoặc không khí.
Các chất điện môi này không dẫn điện để tăng khả năng lưu trữ năng lượng điện của thiết bị. Tên gọi của Capacitor cũng phụ thuộc vào loại chất điện môi được sử dụng giữa hai tấm dẫn điện.
Các loại tụ thông dụng
Tụ phân cực
Tụ phân cực, còn được gọi là tụ electrolytic, được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng điện tử và công nghiệp. Nó có khả năng lưu trữ năng lượng điện lớn và có hiệu suất cao. Tụ phân cực sử dụng một chất điện phân cực để tạo ra đặc tính phân cực, thường là một lớp oxy hóa trên bề mặt tấm dẫn điện kim loại. Các loại tụ phân cực thông dụng bao gồm tụ nhôm và tụ tantalum.
Tụ không phân cực
Tụ không phân cực, còn được gọi là tụ film hoặc tụ ceramic, không yêu cầu chất điện phân cực. Loại tụ này có khả năng chịu được điện áp cao và thời gian đáp ứng nhanh. Tụ không phân cực thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu độ ổn định cao và tần số cao. Chẳng hạn như mạch lọc, mạch nạp và mạch xung.
Tụ xoay
Tụ xoay được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp và điện lực. Nó được thiết kế để tạo ra một trường điện xoay giữa hai tấm dẫn điện, tạo ra hiệu ứng điện xoay và điều chỉnh công suất. Tụ xoay thường được sử dụng trong các hệ thống điện xoay chiều và ứng dụng như điều khiển tốc độ động cơ và điều chỉnh điện áp.
Tụ Lithium ion
Tụ Lithium ion (Li-ion) là loại sử dụng công nghệ Lithium ion để lưu trữ và giải phóng năng lượng điện. Chúng thường được sử dụng trong các thiết bị di động như điện thoại di động, máy tính bảng, laptop và xe điện. Tụ Li-ion có mật độ năng lượng cao, tuổi thọ dài và khả năng sạc lại.
Công thức tính điện dung
Tụ mắc nối tiếp
Trong trường hợp này, điện dung tương đương Ceq được tính bằng công thức sau:
1 / Ceq = (1 / C1) + (1 / C2) + (1 / C3) + …
Trong trường hợp chỉ có hai tụ mắc nối tiếp, công thức trở thành:
Ceq = (C1 * C2) / (C1 + C2)
Điện áp chịu đựng của tụ tương đương khi mắc nối tiếp là tổng của điện áp trên các tụ:
Ueq = U1 + U2 + U3 + …
Khi mắc nối tiếp các tụ, chúng ta cần chú ý về chiều của tụ. Cực âm của tụ phía trước phải được nối với cực dương của tụ sau.
Tụ mắc song song
Trong trường hợp tụ mắc song song, điện dung tương đương Ceq được tính bằng tổng của các điện dung của các tụ:
Ceq = C1 + C2 + C3 + …
Điện áp chịu đựng của tụ tương đương khi mắc song song được xác định bởi điện áp của tụ có giá trị điện áp thấp nhất trong số các tụ:
Ueq = min(U1, U2, U3, …)
Khi mắc song song các tụ, đặc biệt là tụ có cực. Chúng ta cần chú ý rằng chúng phải được đấu cùng chiều âm và dương.
Hướng dẫn cách đọc giá trị điện dung
Giá trị điện dung thường được ghi trực tiếp trên thân tụ.
Tụ hoá là loại tụ có phân cực (-) và (+) và thường có hình dạng hình trụ. Đối với các loại tụ giấy và tụ gốm, giá trị điện dung được biểu thị bằng các ký hiệu đặc biệt.
Cách đọc giá trị: Lấy hai chữ số đầu và nhân với 10 mũ số thứ 3.
Ví dụ, trong trường hợp tụ gốm được hiển thị bên phải hình ảnh, có ghi chữ số 474K. Điều này có nghĩa là:
Giá trị = 47 x 10^4 = 470000 pF (picofaradpicofarađ)
Tương đương với 470 nF (nanofaradnanofarađ) = 0.470,47 µF (microfaradmicrofarađ)
Chữ K hoặc J ở cuối biểu thị độ sai số của tụ điện, thường là 5% hoặc 10%
Nguyên lý hoạt động
Sản phẩm có khả năng lưu trữ năng lượng dưới dạng năng lượng điện trường bằng cách tích tụ các electron. Nó cũng có khả năng giải phóng các điện tích này để tạo thành dòng điện. Điều này được gọi là tính chất phóng nạp của tụ, làm cho tụ có khả năng dẫn điện trong cả hai chiều.
Khi điện áp trên hai bản mạch không thay đổi đột ngột mà thay đổi theo thời gian, quá trình nạp hoặc xả tụ có thể gây ra hiện tượng nổ, tạo ra tia lửa điện. Điều này xảy ra do dòng điện tăng vọt. Nguyên lý này được gọi là nguyên lý nạp và xả của tụ, và nó là một khái niệm phổ biến trong lĩnh vực này.
Những ứng dụng trong thực tế
Để hiểu thêm về công dụng của thiết bị này, bạn có thể tham khảo những ứng dụng của chúng trong thực tế:
- Mạch lọc và ổn định điện: Tụ được sử dụng trong mạch lọc để loại bỏ nhiễu và tạo ra tín hiệu điện ổn định. Chẳng hạn, trong các nguồn điện cung cấp, tụ được sử dụng để làm mềm đỉnh điện áp và duy trì điện áp ổn định cho các linh kiện điện tử.
- Khởi động và làm mềm động cơ: Thiết bị này có thể được sử dụng trong các mạch khởi động và làm mềm động cơ điện, như động cơ điện đơn pha và động cơ ba pha. Tụ giúp tạo ra một đỉnh điện áp ban đầu để khởi động động cơ mạnh mẽ và làm mềm động cơ để giảm giật và xóc khi khởi động.
- Cung cấp năng lượng dự phòng: Sản phẩm có thể được sử dụng để cung cấp năng lượng dự phòng trong trường hợp mất nguồn điện tạm thời. Chẳng hạn, trong các thiết bị điện tử như UPS (hệ thống cung cấp nguồn không gián đoạn). Tụ được sử dụng để lưu trữ năng lượng và cung cấp nguồn điện liên tục khi nguồn chính mất điện.
- Điều chỉnh công suất và tạo độ pha: Capacitor có thể được sử dụng để điều chỉnh công suất trong các hệ thống điện, như trong điều chỉnh hệ số công suất (Power Factor Correction) để tối ưu hóa hiệu suất và giảm thiểu mất công suất không cần thiết. Ngoài ra, tụ cũng có thể được sử dụng để tạo độ pha trong mạch điện xoay chiều.
- Điện tử tiêu thụ: Tụ được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị điện tử tiêu thụ như điện thoại di động, máy tính, thiết bị âm thanh, và điện gia dụng. Chúng thường được sử dụng trong mạch ổn áp, mạch nạp, mạch lọc và mạch đánh giáp.
Đơn vị nào cung cấp thiết bị điện chất lượng
Ở Việt Nam, có một số đơn vị cung cấp thiết bị tụ điện chất lượng. Nếu bạn chưa biết nên lựa chọn đơn vị nào, hãy tham khảo ngay Bách Khoa Việt Nam. Đây là một đơn vị có uy tín trong lĩnh vực cung cấp thiết bị điện.
Công ty tập trung vào việc cung cấp sản phẩm chất lượng, đáng tin cậy và phục vụ cho nhu cầu của mọi khách hàng. Nếu bạn cần thêm thông tin về báo giá tủ điện công nghiệp, hãy liên hệ với Bách Khoa Việt Nam để được hỗ trợ tận tâm, chính xác.
- Trụ sở chính: Số 10-A16, KĐT Geleximco A, Đại Lộ Thăng Long, An Khánh, Hoài Đức, TP. HN
- Nhà máy 1: Chợ Cá – Tân Tiến – Chương Mỹ – Hà Nội
- Nhà máy 2: Thôn Lập Thành, Đông Xuân, Quốc Oai, Hà Nội
- Hotline – HN: 0967 50 50 30
- Khu vực phía Nam: Tầng 08, Tòa nhà Pearl Plaza, số 561A Điện Biên Phủ, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh
- Nhà máy 3: Khu Phố 8, Uyên Hưng, Tân Uyên, Bình Dương
- Hotline – HCM: 093 146 8833
- Email: baogia@bkvietnam.vn
- Website: https://bkvietnam.vn/
